ข้าวโพด ไฟป่า อากาศบรรลัยที่ภาคเหนือ เกี่ยวกันยังไง?
-------------------------
ผมถามคำถามนี้กับคนเหนือจำนวนมาก ทั้งนักวิชาการ อาสา ผู้นำชุมชน ชาวบ้าน กลุ่มชาติพันธุ์ เจ้าหน้าที่ดับไฟ ฯลฯ ซึ่งมันมีหลายแง่หลายมิติมากๆ จะพยายามสรุปเท่าที่พอจะทำได้นะครับ ข้อมูลทั้งหมดมาจากการพูดคุยสนทนา ใครมีข้อมูลมากกว่าผม รบกวนช่วยกันแชร์ข้อมูลใน Comment ด้วยนะครับ
- เรื่องเอกสารสิทธิทำกิน: ชาวบ้านจำนวนมากในหลายจังหวัดตอนนี้อาศัยอยู่ในพื้นที่อุทยานแห่งชาติ ทำให้มีสถานะเป็นคนบุกรุกป่า ซึ่งจำนวนมากเป็นกลุ่มชาติพันธุ์
- แต่หลายพื้นที่เป็นพื้นที่ที่ชาวบ้านอยู่มาก่อนประกาศอุทยาน ซึ่งเป็นภาวะที่ค้างอยู่แบบนี้มาหลายสิบปี ชาวบ้านก็ปลูกไร่ปลูกพืชกันทุกปี แต่จริงๆยังถือว่าบุกรุกผิดกฏหมายอยู่ ซึ่งแต่ละอุทยานก็สถานการณ์ไม่ได้เหมือนกัน
- การที่ไม่มีสิทธิทำกินแน่นอนในที่ดิน หนึ่งคือ มีการแอบบุกรุกป่าเพิ่มขึ้นทุกปี เพื่อเอาไปทำพื้นที่เพาะปลูก แนวคิดเหมือนกับพอมันผิดกฏหมายอยู่แล้ว จะบุกเพิ่มอีกนิดก็ไม่เป็นไรหรอก
- สองคือนำไปสู่การไม่มีแรงจูงใจในการลงทุนระยะยาว บวกกับตลาดความต้องการของข้าวโพดที่มีสูงขึ้น ชาวบ้านจำนวนมากเลยหันไปปลูกข้าวโพดที่เป็นเกษตรเชิงเดี่ยว มีความต้องการสูงในหลายอุตสาหกรรม โดยเฉพาะการเลี้ยงสัตว์กับพลังงานชีวภาพ
- ข้าวโพดคือหนึ่งทำให้ดินเสื่อม และเสียความชุ่มชื้น แห้งแล้ง และสองคือเป็นพืชไร้ที่ต้องมีการเคลียร์พื้นที่ก่อนปลูกทุกปี
- ซึ่งวิธีที่ง่ายที่สุด แน่นนอน ก็คือการเผา
- จึงเป็นที่มาของการเผาไร่พร้อมๆกันในทุกปี ซึ่งนำไปสู่อากาศที่ย่ำแย่มาก บวกกับในพม่าเองที่รัฐฉาน ก็ปลูกข้าวโพดกันเยอะมาก พอเผาในช่วงเดียวกัน แล้วลมพัดมาฝั่งไทย ค่าฝุ่นก็เลยเป็นอย่างที่เห็น ล่าสุดเชียงใหม่ก็ขึ้นอันดับหนึ่งโลกเรื่องอากาศยอดแย่
- แต่ด้วยการเผาไร่เองไม่ได้ทำให้เกิดไฟป่า แค่บางทีเกิดการจากการไม่ทำแนวกันไฟให้ดี เผาแล้วไฟลามเข้าป่าไปก็มี แต่หลายๆไร่ก็จำกัดพื้นที่การเผาไว้แค่พื้นที่ของตนเอง เพราะฉะนั้นเรื่องเผาไร่จึงอธิบายได้แค่ปรากฏการอากาศแย่ แต่ไม่สามารถอธิบายเรื่องไฟป่าได้ทั้งหมด
- จากข้อมูลที่ได้สอบถามมาก็คือ ในช่วงยี่สิบกว่าปีหลัง พบว่า hotspot ไปโผล่ในพื้นที่ป่าลึกมากขึ้นเรื่อยๆ ซึ่งแสดงถึงการจงใจไปเผาป่า เพื่อหาของป่า ล่าสัตว์ เก็บเห็ด ฯลฯ (ซึ่งเดี๋ยวตรงนี่วันหลังจะเอาข้อมูลมาแชร์อีกทีนะครับ) ในขณะที่การเผาไร่มีน้อยลง เพราะของเหลือจากข้าวโพดหลายๆอย่าง เริ่มมีมูลค่าขึ้นมา สามารถเอาไปทำพลังงานได้ ชาวบ้านหลายคนเลยเลือกจะขาย มากกว่าเผาทิ้ง
ทางแก้
- ออกเอกสารสิทธิให้เขตทำกินมีขอบเขตชัดเจน ลดการรุกป่าเพิ่ม
- ส่งเสริม ไม้หลายๆชนิดที่ ไม่ต้องเผา เช่น กล้วย กาแฟ ชา หลายๆอย่างปลูกใต้ไม้ใหญ่ในป่ายังได้ ซึ่งอันนี้เป็นบทบาทที่ภาคเอกชนทำได้ ตั้งแต่แบรนด์กาแฟ โรงงานเฟอร์นิเจอร์ แบรนด์อาหารorganic ฯลฯ
- เอกสารสิทธิจะส่งเสริมให้มีการลงทุนระยะยาวมากขึ้น เช่นในไม้ไผ่ หรือไม้สัก ซึ่งดีต่อธรรมชาติมากกว่าข้าวโพดเยอะ (ตอนนี้ เหมือนปลูกไป ก็ไม่รู้จะได้เก็บมาใช้มาขายไหม เพราะว่าไม่ใช่ที่ของเขา ไม่รู้ว่าจะต้องออกเมื่อไร่)
- ออกเอกสารสิทธิที่มีการดูแลร่วมกันเป็นชุมชน ระบุจุดประสงค์ในการทำกินชัดเจน และห้ามขายที่ดินต่อ ป้องกันการรุกเข้าอุทยานของนายทุน
- แต่ก่อนจะไปถึงตรงนั้น ตอนนี้ยังค้างอยู่ที่กระบวนการตรวจสอบประวัติและขอบเขตของที่ดินแต่ละที่ ซึ่งตอนนี้ล่าช้ามากๆ ขาดทั้งกำลังคน งบประมาณ และเครื่องมือ (เช่น GPS ที่สามารถวาดแผนที่ ที่ดินแต่ละผืนได้เลย) ซึ่งอันนี้ก็เป็นอีกจุดที่นักวิชาการ และกลุ่ม NGO ต่างๆ สามารถเข้าไปช่วยได้
คร่าวๆประมาณนี้ครับ
อัพเดทเรื่องกองทุนไฟ่า
ร่วมบริจาคได้ที่นี่เลยครับ
https://taejai.com/th/d/wannasinghfund_64
- ตั้งแต่เริ่มเปิดรับบริจาคมาตอนต้นกพ. ตอนนี้ได้เงินมา 205,000 บาท ใช้ไปสองครั้งคือ
1. จ่ายค่าประกันชีวิตประกันอุบัติเหตุให้อาสาที่เชียงราย เพิ่มเติมอีก 42 104,832 บาท (ใช้เงินที่เหลือจากกองทุนปี 63 : 60,715 บาท + ใช้เงินจากกองทุนปี 64 : 44,117 บาท")
2. งบซ่อมบำรุงอุปกรณ์ของอาสาดับไฟ 30,000 บาท
ซึ่งจากตอนแรก เรากะระดมให้ได้ประมาณ 5,700,000 บาท แต่ดูท่าแล้วยังไงก็คงจะไม่ถึงในปีนี้ เลยคิดว่าไม่สามารถตามแผนเดินได้คือซื้ออุปกรณ์กระจายไปยัง 212 หมู่บ้านทั่วเชียงใหม่ และ 100 หมู่บ้านในเชียงราย จึงอาจจะขออนุญาตผู้บริจาคทุกท่าน ปรับเปลี่ยนเป็นการเอาเงินไปลงตามความจำเป็นในการแก้ไขสถานการณ์ตามความจำเป็น เพื่อไม่ให้เงินบริจาคตั้งอยู่เฉยๆไม่มีใครใช้ประโยชน์ ซึ่งจะมาอัพเดททุกๆครั้งที่มีการใช้จ่ายกันนะครับ ขอบคุณมากๆครับ
ขอขอบคุณ พี่สมเกียรติ มีธรรม จากแม่แจ่ม สำหรับข้อมูลเชิงลึกครับ
ป.ล. ใครมีข้อมูลเรื่องอ้อยไหมครับ ว่าเป็นเหมือนข้าวโพดรึเปล่า เรื่องการใช้ไฟ ขอบคุณครับ
#ไฟป่าภาคเหนือ
#Saveเชียงใหม่
#Saveเชียงราย
#Saveแม่ฮ่องสอน
saveแม่ฮ่องสอน 在 Top 10 แม่ฮ่องสอน ideas and inspiration - Pinterest 的八卦
Find and save ideas about แม่ฮ่องสอน on Pinterest. ... Discover Pinterest's 10 best ideas and inspiration for แม่ฮ่องสอน. Get inspired and try out new ... ... <看更多>