ถอดบทเรียนธุรกิจในจีนที่พบโอกาสท่ามกลางวิกฤต
.
ในช่วงหลายเดือนที่ผ่านมาถือเป็นโอกาสให้เราได้เรียนรู้เหตุการณ์ที่ถือว่าเป็นครั้งหนึ่งในชีวิตกับสถานการณ์โควิด-19ที่เกิดขึ้นทั่วโลก ซึ่งจีนเป็นประเทศแรกที่ประสบปัญหาและเป็นเหมือนต้นแบบให้หลายประเทศนำกรณีต่างๆ มาศึกษาและปรับใช้เพื่อแก้ไขปัญหาในประเทศของตน เช่นเดียวกับการจัดการด้านธุรกิจ องค์กรใหญ่ในประเทศจีนต่างก็มีวิธีการรับมือและปรับตัวตามสถานการณ์ที่คาดไม่ถึงนี้ จึงเป็นเหตุผลที่ทำให้การฝ่าฟันของภาคธุรกิจในจีนมีความน่าสนใจ โดยเฉพาะการก้าวเข้าสู่สังคมธุรกิจในแบบดิจิตอล
.
ประสบการณ์การเผชิญหน้าของแต่ละบริษัทในจีนก็ถือว่ามีความสนใจไม่น้อย ซึ่งวารสาร Harvard Business Review ได้ทำการสัมภาษณ์เจาะลึกและสำรวจความคิดเห็นของผู้บริหารระดับสูงกว่า 350 คน จากบริษัทที่ดำเนินธุรกิจในท้องถิ่นไปจนถึงบริษัทข้ามชาติ ถึงการปรับตัวและเปลี่ยนแปลงแนวทางการทำงานในภาวะที่เกิดการล็อกดาวน์ ซึ่งเราสามารถสรุปออกมาได้เป็น 11 บทเรียนแก่ผู้นำธุรกิจทั่วโลกนำไปปรับใช้
.
1. สถานการณ์แบบนี้ ความจริงมีเพียงหนึ่งเดียว
จากการสำรวจพบว่าบริษัทที่สามารถจัดการในช่วงวิกฤตได้ดี ผู้นำองค์กรเลือกที่จะรายงานสถานการณ์จริงของบริษัทให้พนักงานรับทราบและอธิบายการตัดสินใจในแต่ละเรื่องให้กับพนักงานทุกระดับ ซึ่งผู้นำกลุ่มนี้ได้แชร์ข้อมูลที่เป็นประโยชน์อย่างเที่ยงตรง ชัดเจน และสื่อสารกันแบบตรงๆ ไม่มีอ้อมค้อม เพื่อให้เห็นภาพความเป็นจริง ยกตัวอย่าง ในระหว่างการประชุมที่ซีอีโอบอกกับพนักงานตามตรงว่า หากไม่สามารถพาบริษัทให้อยู่รอดในสามเดือนนี้ได้ อนาคตของทุกคนคงจะหมดลงอย่างแน่นอน ซึ่งก็ต้องยอมรับว่าการทำแบบนี้ไม่ใช่พนักงานทุกคนจะรับได้ แต่จากการสำรวจกลับพบว่าพนักงานส่วนใหญ่รู้สึกว่าทุกคนต่างต้องร่วมต่อสู้เพื่อฝ่าฟันไปด้วยกัน
.
2. ปรับโหมดใหม่ของการสื่อสาร
ผู้นำกลุ่มหนึ่งกล่าวว่าในช่วงของการระบาด การสื่อสารเป็นไปในแบบแชทส่วนตัวมากขึ้น หลายคนหลีกเลี่ยงการใช้อีเมลและหันไปใช้แอพพลิเคชั่นอย่าง Dingtalk หรือ WeChat หรือแอพพลิเคชั่นภายในของบริษัทเพื่อแชร์ข้อมูลการทำงาน ซึ่งตรงนี้อาจจะเป็นปัญหากับบริษัทข้ามชาติที่ไม่คุ้นชินซักเท่าไหร่ อีกทั้งการประชุมผ่านวิดีโอก็กลายเป็นเรื่องปกติเพราะหลายคนคุ้นชินถึงแม้ว่าจะกลับมาทำงานที่ออฟฟิศแล้วก็ตาม ซึ่งผู้นำองค์กรหลายคนยังมองว่าประชุมแบบนี้ทำให้การทำงานมีประสิทธิภาพ มีเป้าหมายของการประชุมที่ชัดเจน และช่วยลดการพูดคุยเรื่องที่ไม่จำเป็น
.
3. เร่งเครื่องสู่ดิจิตอลแบบติดจรวด
บริษัทในจีนใช้เวลาหลายปีกว่าจะสามารถปรับตัวเข้าสู่การทำงานในแบบดิจิตอล แต่ในช่วงของการล็อกดาวน์นี้เองเรียกได้ว่าเป็นตัวเร่งที่ช่วยให้ก้าวเข้าสู่การทำงานในโหมดดิจิตอลแบบภายในข้ามคืน ซึ่งการปรับอย่างรวดเร็วนี้เองเป็นส่วนสำคัญที่ทำให้สามารถหาทางแก้ไขปัญหาต่างๆ ได้อย่างสร้างสรรค์ สามารถตอบความต้องการของลูกค้าและเอาชนะอุปสรรคที่เกิดจากการล็อกดาวน์ ยกตัวอย่าง New Oriental Group บริษัทด้านการศึกษาที่ก่อนหน้านี้ใช้เวลากว่าสองปีในการพยายามให้นักเรียนหันมาเรียนผ่าน Live Streaming บนแพลตฟอร์มของทางบริษัท แต่การระบาดครั้งใหญ่นี้เองที่นำไปสู่การยอมรับการเรียนผ่านแพลตฟอร์มนี้ได้อย่างรวดเร็ว
.
4. เพิ่มอำนาจการตัดสินใจ
ปกติแล้วอำนาจการตัดสินใจของแต่ละองค์กรในจีนจะเป็นแบบ Top – Down ผ่านการอนุมัติและตรวจสอบอย่างมากมายจากผู้บริหาร แต่ในช่วงโควิด-19 นี้เอง จากการสำรวจพบว่าอำนาจการตัดสินใจถูกมอบหมายให้ในพนักงานระดับผู้จัดการมากขึ้น ยกตัวอย่าง Yili Group ยักษ์ใหญ่อุตสาหกรรมนมในจีนที่ประสบปัญหาเรื่องโลจิสติกในช่วงชัตดาวน์ ซึ่งส่งผลกระทบตั้งแต่โรงงานนม ฟาร์มนม บริษัทขนส่งและพาร์ทเนอร์ที่มีอยู่ทั่วประเทศ ดังนั้น เพื่อทำให้ธุรกิจสามารถเดินหน้าต่อไปได้ พนักงานระดับแนวหน้าของภูมิภาคจึงได้รับอนุญาตให้ดำเนินการเพื่อแก้ไขปัญหา ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการขนส่งที่มีการปิดกั้นถนน การตรวจสุขภาพพนักงานขับรถและการปิดระบบชุมชน จากการสัมภาษณ์ผู้นำองค์กรพบหลายบริษัทเชื่อว่าการลดขั้นตอนอนุมัติต่างๆ จะช่วยให้เกิดความร่วมมือ เกิดการเปลี่ยงแปลงอะไรใหม่ๆ ในทางสร้างสรรค์
.
5. แนวทางธุรกิจแบบใหม่อาจเป็นโอกาส
ที่ผ่านมาถือเป็นช่วงเวลาของความพยายามในการหาทางเพื่อประสานงานกับพาร์ทเนอร์และลูกค้า เรามาดูตัวอย่างของสตูดิโอหนังอย่าง Huanxi Media Group ที่สูญเสียรายได้นับหลายการจากการเลื่อนฉายภาพยนตร์ Lost in Russia ในช่วงตรุษจีนซึ่งเป็นช่วงที่สถานการณ์ขับขันมากที่สุด เนื่องจากโรงภาพยนตร์ถูกปิดทั้งหมด บริษัทจึงต้องเปิดดีลใหม่ภายในเวลาอันรวดเร็วกับ Bytedance เจ้าของแอพพลิเคชั่น Tiktok และผู้ให้บริการวิดีโอสตรีมมิ่งในจีน เพื่อนำภาพยนตร์ออกฉายในแบบ Live Streaming ซึ่งทำให้ Huanxi พลิกวิกฤตเป็นโอกาส สามารถทำรายได้ 91 ล้านดอลลาร์ และมีผู้ชมถึง 600 ล้านวิวภายใน 2 วัน
.
6. เชื่อมั่นและวางใจกับ Remote Working
Remote Working ไม่ค่อยได้รับการสนับสนุนในจีนก่อนการระบาดมากนัก เนื่องจากการทำงานในแต่ละวันการโยกย้ายจากออฟฟิศมาบ้าน หัวหน้างานจะต้องจัดตารางการทำงานของทีมโดยต้องพิจารณาพฤติกรรมการทำงานของพนักงานแต่ละคน ซึ่งพนักงานที่มีแรงจูงใจและมีระเบียบในการทำงานก็จะสามารถรับการเปลี่ยนแปลงได้อย่างราบรื่น แต่พนักงานคนอื่นๆ ที่ถนัดทำงานในแบบที่ต้องออกคำสั่งและควบคุมอย่างใกล้ชิดก็จำเป็นต้องได้รับการฝึกฝนใหม่ ยกตัวอย่างของ Bosch ผู้จัดหาเทคโนโลยีและบริการระดับโลกถึงกับต้องปลูกฝังความเข้าใจใหม่เกี่ยวกับความเชื่อมั่นและไว้วางใจ จัดให้มีการฝึกอบรมหัวหน้างานให้ทำงานและบริหารจัดการจากระยะไกลโดยมุ่งเน้นเห็นผลลัพธ์ของงาน
.
7. โอกาสฝึกอบรมกับผู้บริหารระดับสูง
จากการสำรวจผู้นำส่วนใหญ่เชื่อว่าการเรียนรู้และอบรมเป็นเรื่องสำคัญของพนักงาน ในช่วงที่ก้าวเข้าสู่การทำงานแบบออนไลน์ซึ่งเป็นช่วงที่มีการเดินทางลดลงและเครื่องมือสื่อสารก็ดีขึ้น ทำให้ผู้บริหารระดับสูงมีส่วนร่วมมากขึ้นในฐานะผู้อบรมเพื่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงภายในองค์กร และมีส่วนร่วมในด้านการพัฒนาความสามารถของพนักงานอีกด้วย ยกตัวอย่างของ New Oriental ผู้ให้บริการด้านการศึกษาของจีนได้จัดให้คอร์สอบรมต่างๆ ผ่านออนไลน์ ทำให้ซีอีโอและผู้บริหารคนอื่นๆ ได้แบ่งปันประสบการณ์โดยตรงกับผู้เข้ารับการฝึกอบรมทั่วประเทศผ่านช่องทางออนไลน์ ซึ่งนับว่าเป็นการเปลี่ยนแปลงที่ได้ผลดี ทั้งที่ก่อนหน้านี้เป็นเรื่องยากที่ผู้บริหารจะมีเวลาเพื่อฝึกอบรมพนักงานทั่วประเทศ
.
8. เป็นเวทีแสดงศักยภาพ และหันมาประเมินงานกันใหม่
ผู้นำองค์กรส่วนใหญ่พบว่าในช่วงการระบาดของโควิด-19 ถือเป็นช่วงเวลาที่ได้สังเกตการณ์พนักงานที่เป็นหัวหน้าระดับสูง ว่าสามารถตอบโต้และบริหารจัดการในสถานการณ์ที่ท้าทายนี้อย่างไร และหัวหน้ากลุ่มนี้ยังได้รับอนุญาตให้มีอำนาจตัดสินใจเบื้องต้นในหลายเรื่องมากขึ้นเพื่อแสดงศักยภาพภาวะความเป็นผู้นำ ซึ่งในภาวะวิกฤตทำให้หัวหน้าต้องมีการมอบหมายงานประจำบางอย่างให้กับทีมงานและเอาเวลาไปโฟกัสในภาพใหญ่โดยรวม นับเป็นโอกาสดีที่ผู้บริหารระดับสูงจะได้เห็นศักยภาพว่าใครจัดการบริการงานและสามารถก้าวขึ้นมาเป็นผู้นำขององค์กรในอนาคตได้
.
9. ทำงานแบบสมัครใจยังไงก็รุ่ง
จากการสำรวจพบว่าผู้นำองค์กรได้ใช้วิธีการ “อาสาสมัคร” เพื่อกระตุ้นการมีส่วนร่วมของพนักงาน โดยพบว่าปกติแล้วพนักงานที่ได้รับมอบหมายให้ทำงานนั้นๆ มักไม่ได้ดำเนินงานด้วยความเต็มใจและไม่รู้สึกถึงความเป็นเจ้าของงานเมื่อเทียบกับพนักงานในระดับเดียวกันที่เสนอตัวเป็นอาสาสมัคร ยกตัวอย่างของ Yum China ที่ทำธุรกิจแฟรนไชน์อาหารประเภทฟาสต์ฟู้ด โดยร้านในเมืองอู๋ฮั่นถูกปิดเกือบทั้งหมดในช่วงล็อกดาวน์ แต่ยังคงเปิดบริการเพียงบางแห่งเพื่อให้บริการบุคลากรทางการแพทย์ ด้วยเหตุนี้จึงทำให้พนักงานและครอบครัวของพนักงานมีความกังวลถึงความเสี่ยงในการติดโรค ทางบริษัทจึงถามหาพนักงานที่อาสาสมัครด้วยความเต็มใจ ผลปรากฏว่ามีพนักงานที่อาสาปฎิบัติหน้าที่มากถึงจำนวน 900 คน ซึ่งเกินกว่าที่ทางบริษัทคาดการณ์ไว้อย่างน่าประหลาดใจ นอกจากนี้หลายบริษัทที่ทำการสำรวจยังพบว่าในกรณีของอาสาสมัครเพื่อปฎิบัติหน้าที่ในช่วงวิกฤต พนักงานบางกลุ่มได้มีการแชร์วิดีโอภาพการทำงานของเพื่อพนักงานที่เสียสละ จึงอาจนับได้ว่าเป็นอีกช่องทางหนึ่งที่ช่วยเพิ่มขวัญกำลังใจในช่วงเวลาที่ยากลำบากได้ดีทีเดียว
.
10. ช่วยกันกอบกู้ความรู้สึก
ผู้นำองค์กรจำนวนมากจากการสำรวจพบพนักงานประสบกับความวิตกกังวลและขาดแรงจูงใจในการทำงาน หากมองให้ดีจะพบว่าประเทศจีนในหลายทศวรรษที่ผ่านมามีการเติบโตอย่างต่อเนื่อง จึงเป็นเหตุให้พนักงานเกิดความหวาดกลัวเรื่องของอนาคตที่อาจจะไม่ได้เติบโตและสดใสมากนักเมื่อเทียบกับรุ่นของพ่อแม่
.
11. เชื่อมต่อกันมากขึ้น เข้าใจกันมากขึ้น
ในวิกฤตนี้ยังทำให้ได้เห็นเพื่อนร่วมงานเวลามีการประชุมผ่านวิดีโอภายในที่พักอาศัย ทำให้พนักงานต่างก็ได้เห็นเพื่อนร่วมงานหรือผู้บริหารแต่งตัวสบาย ๆ กับสมาชิกในครอบครัวหรือแม้แต่สัตว์เลี้ยง เหมือนเป็นโอกาสให้ทุกคนต่างก็ให้เห็นชีวิตส่วนตัวในอีกแง่มุม ซึ่งองค์กรส่วนใหญ่จากการสำรวจนี้พบว่าในเรื่องเลวร้ายก็ยังมีข้อดีที่ทำให้เกิดมีความสามัคคีและความสนิทสนมท่ามกลางการทำงานร่วมกันฝ่าวิกฤติ
ที่มา : https://hbr.org/2020/06/lessons-from-chinese-companies-response-to-covid-19
dingtalk 在 DingTalk - 一站式行動辦公平台 的八卦
DingTalk - 一站式行動辦公平台. Watch later. Share. Copy link. Info. Shopping. Tap ... ... <看更多>